Odkąd pamiętam, zawsze uważnie przyglądałam się tłumaczeniom. Oglądając film, często zwracałam większą uwagę na napisy niż na fabułę. Zastanawiałam się, dlaczego tłumacz wybrał takie, a nie inne słowa (muszę przyznać, że w znacznej większości kwestionowanie przeze mnie doboru słów było formą krytyki). W głowie układałam własną wersję przekładu.

Jakiś czas temu zaczęłam interesować się tłumaczeniami bardziej niż zwykle. Dotychczas nigdy nie podjęłam próby samodzielnego przetłumaczenia wybranego przez siebie tekstu, więc gdy zobaczyłam propozycję CSW na sprawdzenie swoich sił w sztuce translacji, jaką jest cykl Lost in Translation, postanowiłam spróbować i postawić się w sytuacji krytykowanych przeze mnie tłumaczy.

Warsztaty translatorskie poprzedzała ekranizacja filmu Leonard Cohen: I’m YourMan w reżyserii Lian Lunson będącego dokumentem o niedawno zmarłym artyście, jak i relacją z koncertu przygotowanego na jego cześć. Cohen był z pewnością jednym z najlepszych pisarzy wśród muzyków. Jego teksty, choć pięknie brzmiące, zawsze stanowiły problem dla tłumaczy ze względu na bardzo  poetycki charakter, a co się z tym wiąże – obecność wielu metafor.

Prowadząca warsztaty-Marlena Hetman-wybrała kilka cytatów z filmu, np. zawierającą wiele alegorii  wypowiedź Cohena z plakatu promującego dokument, opinię Bono – lidera U2 z licznymi wtrąceniami typowymi dla angielskich native speakerów (you know, like etc.) oraz fragmenty piosenek kanadyjskiego barda. Analiza przykładów wskazała, że nie ma jednego poprawnego przekładu. Wszystko zależy od wizji tłumacza, a szczególnie w przypadku poezji, którą można dowolnie interpretować.

Marlena Hetman zachęcała uczestników, by kontynuowali swoją przygodę z translacją, mówiąc, że dzięki tłumaczeniu i próbom interpretacji tekstu można nawiązać bardzo intymną relację z autorem, z czym się całkowicie zgadzam.

Tłumaczenie tekstów tak wybitnego pisarza jakim był Leonard Cohen, jest sporym, ale wartym podjęcia wyzwaniem. Uczestnictwo w tych zajęciach nauczyło mnie kilku rzeczy o procesie tworzenia przekładu, o których  będę pamiętała przy przyglądaniu się tłumaczeniom.

Michalina Mąka
V LO w Toruniu

Tags: blog, csf, filmoskop toruński