Wykład Michała Pszczółkowskiego
czwartek, 13 czerwca 2013, godz. 17.30, LabSen

Czasy PRL to okres historii Polski osądzany krytycznie, rozpatrywany w kategorii upadku o wymiarze niemal cywilizacyjnym. Dotyczy to także architektury. Konsekwencją problemów gospodarczych i patologii systemu był ograniczony dobór materiałów i niski poziom wykonawstwa, czego niechlubnym świadectwem są zwłaszcza ordynarne blokowiska. Te negatywne zjawiska nie dowodzą jednak braku twórczej myśli projektowej. Nie ulega dziś wątpliwości, że architektura socjalistyczna ma swoją wartość.

Polska, pozornie zamknięta za żelazną kurtyną, nie była obojętna na zjawiska zachodzące w architekturze i sztuce europejskiej. Na toruńskich placach budowy działo się w tym czasie niemało. Funkcjonalistyczna szczerość projektowania przejawiła się w pierwszej kolejności w budownictwie przemysłowym, a także na polu architektury użyteczności publicznej. W ramach akcji „Tysiąc Szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego” w latach 1956-70 wzniesiono m.in. osiem szkół podstawowych i cztery szkoły zawodowe, powstawały obiekty socjalne i usługowe, jak szpital na Bielanach, hotele „Kosmos” i „Helios”, Książnica Miejska, a przede wszystkim pierwszy w Polsce, nowoczesny kampus uniwersytecki – perła architektury modernistycznej.

Warto zwrócić uwagę na tę architekturę, bowiem powojenna moderna ginie na naszych oczach. Wybitne realizacje tego czasu znikają z powierzchni ziemi; na ich miejscu powstają stacje benzynowe, parkingi i galerie handlowe. Część obiektów poddawana jest bezceremonialnym modernizacjom: usuwa się oryginalne wzornictwo, wymienia stolarkę, elewacje okleja styropianem i maluje na jaskrawe kolory. Resztę pozostawia się na pastwę losu, czasu i rdzy. W ten sposób rozpada się charakterystyczny klimat czystej, szczerej i racjonalnej kompozycji doby modernizmu.

Michał Pszczółkowski – absolwent Wydziału Sztuk Pięknych UMK, dr nauk o sztuce, autor publikacji związanych z historią i architekturą regionu, twórca bydgoskiego „Exploseum”, pracownik naukowy Katedry Architektury i Urbanistyki Uniwersytetu Zielonogórskiego

Tags: architektura, tormiar, wykład, zrób to z nami