14 listopada 2008 – 31 stycznia 2009
Nowa seria Krzysztofa Zielińskiego składa się z 44 fotografii wykonanych w Szkole Podstawowej Nr 3 w Wąbrzeźnie, rodzinnym mieście artysty, któremu poświęcił już wcześniejsze projekty fotograficzne.
Joanna ZielińskaFotografia uznana została przez teoretyków fotografii za nowy rodzaj „halucynacji” — prawdziwy jedynie na poziomie czasu. Zdjęcie nigdy nie jest zwyczajną odbitką — zawsze wykracza poza fotografowany przedmiot, spotyka się w nim przeszłość z teraźniejszością.
Serie fotograficzne Krzysztofa Zielińskiego powstały w Wąbrzeźnie — rodzinnym mieście artysty, które uporczywie rejestruje, mimo że jego życiowe losy związane są od wielu lat z innymi miejscami — Pragą, gdzie studiował fotografię, czy Berlinem, gdzie mieszka. Fotografia pozwala mu jednak powrócić do tego, co lokalne, znajome, znaleźć się jeszcze raz w obszarze „na marginesie”. To świat zwykły i jednocześnie znajomy, ale też w pewien sposób wykluczony przez sztukę.
Zieliński od kilku lat fotografuje małe prowincjonalne miasteczko. Wszystkie utrwalone przezeń „nie-miejsca”, są świadectwem jego intymnej historii. Poprzez fotografie dociera do własnej tożsamości, dzięki nim doświadcza też pustki powrotu. André Rouille w książce Fotografia między dokumentem a sztuką współczesną, powrót do tego, co lokalne, poszukiwanie własnego terytorium w świecie, w którym media próbują przenieść nas w coraz bardziej odległe i nieznane miejsca, nazywa mikrooporem. Jak mówi artysta, powrót w rodzinne strony to forma buntu. Praca nad cyklem Hometown była dla niego terapią i zarazem bolesnym, niemalże depresyjnym doświadczeniem miejsca — oswojonego i obcego zarazem.
Seria Krzysztofa Zielińskiego Millenium School poświęcona jest szkole podstawowej w Wąbrzeźnie, do której artysta uczęszczał. Zieliński całkiem przypadkowo znajduje się w miejscu znanym z dzieciństwa, a zauroczony jego dziwną aurą zaczyna fotografować. Są wakacje, szkoła jest pusta, powracają wspomnienia — niektóre z przedmiotów wydają się znajome, jednak meble i ściany odmalowano w dziwaczny sposób. Artysta błądzi po korytarzach i szkolnych klasach. Wszystko tryska kolorami, jeszcze klei się od olejnej farby, a pod jej warstwami kryje się historia i nostalgia. Millennium School nie jest szczegółową mapą tego miejsca ani dokumentem, to obraz bajkowej krainy wspomnień, próba „poszukiwania straconego czasu”. Fotografie pozwalają nam „przypomnieć sobie”, są „znakami” minionego — dzięki nim możemy doświadczyć radości i tajemnicy wspomnienia. Proust wielokrotnie pisze o ciążącej na nim konieczności — jedna rzecz przypomina lub karze mu przypomnieć sobie zawsze coś innego: i tak smak magdalenki, przypomina mu ciasteczko, którego kosztował kiedyś w Combray. Fotografie Zielińskiego są więc jak Proustowskie „zmartwychwstania pamięci”, w nich ożywa nasze dzieciństwo, lata spędzone w szkole, wakacje na wsi, pierwsze miłości…
Dzięki tym fotografiom rozpoznajemy więc rzeczy, których nigdy nie poznamy. Nagle stajemy się małą dziewczynką, bohaterką pierwszej fotografii z serii. Dziewczynka patrzy prosto w obiektyw aparatu, mimo to wydaje się bardziej nierealna niż sfotografowane miejsca. Jest niczym Alicja w krainie czarów, która przeprowadza widza na drugą stronę lustra, do świata słodkich wspomnień. Roland Barthes po śmierci matki uporczywie poszukiwał w rodzinnych fotografiach tych, które ją przedstawiały. W końcu rozpoznał matkę na fotografii z oranżerii, kiedy miała zaledwie 5 lat. Odkrył ją, cofając się w czasie, choć nie mógł jej takiej pamiętać. Jak pisze w książce Światło obrazu, fotografia wzbudziła w nim poczucie podobne do wspomnienia Prousta, kiedy ten, pochylając się pewnego dnia, aby zdjąć buty, ujrzał nagle w pamięci prawdziwą twarz swej babki.
Fotografie z cyklu Szkoła Tysiąclecia / Millennium School należą do kolekcji stałej Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu.
-
Krzysztof Zielinski -
Krzysztof Zielinski -
Krzysztof Zielinski -
Krzysztof Zielinski -
Krzysztof Zielinski -
Krzysztof Zielinski
