17.09-17.10.2010 / Pokój z kuchnią!

„Pasożyty występują właściwie w każdym typie i tworzą jedną z form związków międzygatunkowych, którą arbitralnie nazywamy pasożytnictwem.”
(Neil A. Croll, Pasożytnictwo i inne związki, PWN 1977, str. 9.)

Pasożytnictwo narodziło się tak samo naturalnie, jak inne kontakty pomiędzy różnymi gatunkami. Pojawienie się pierwszych organizmów żywych, spowodowało równoczesne zaistnienie relacji pasożyt-żywiciel.

Parazytolog C. Combes pisze w swojej książce pt. Ekologia i ewolucja pasożytnictwa: „Pasożytnictwo jest nieuchronne”. Na początku lat 90-tych, informatyk – T. Ray – skonstruował zespół programów, które konkurowały między sobą, rozmnażając się, a nawet mogły podlegać mutacjom w każdym następnym pokoleniu, tak jak żywe organizmy. Dzięki konkurencji i mutacji po pewnym czasie zaczęły się wyróżniać lepsze programy, które prosperowały kosztem innych. Pojawiły się szybko autentyczne pasożyty – krótkie programy, które zapożyczyły brakujące im instrukcje od innych aby – przetrwać.

„Można wywnioskować, że pasożytnictwo pojawiło się w świecie żywej przyrody, ponieważ nie mogło się nie pojawić, a więc jest częścią definicji życia (…). Wszystkie źródła. Czy to jest materia, energia, przestrzeń, władza, czy nawet frakcja programu komputerowego, prowadzą do pasożytnictwa.”
(C. Combes, Ekologia i ewolucja pasożytnictwa, PWN, Warszawa 1999, str. 37.)

Czemu więc pasożytnictwo nie może zaistnieć w sztuce? Wydaje się, iż jest to naturalna kolej rzeczy.

„Bodźcem działającym w kierunku ewolucji organizmów wolno żyjących ku pasożytnictwu było zdobywanie pokarmu, szukanie ochrony, jak też przypadek i odpowiednie okoliczności”
(Zarys parazytologii ogólnej, K. Niewiadomska, T. Pojmańska, B. Machnicka, B. Drabda-Kazubska, PWN, Warszawa 1980, str. 30.)

Grupa GN – Gruba Najgorsza sięga po strategię działania pasożyta, po czym wprowadza ją w świat sztuki i kultury. Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu zostanie na miesiąc żywicielem dla GN. Instytucja będzie utrzymywać swojego pasożyta. Grupa na miesiąc zamieszka w przestrzeni P+K (Pokój z Kuchnią) gdzie będzie się żywiła pokarmem od swojego żywiciela. Sam artysta-pasożyt będzie po prostu żył swoim życiem, ale jednocześnie będzie reagować na organizm, w którym się znajduje.

„(…) pasożyt znajduje się okresowo lub stale w ścisłym związku ze specyficznym dlań środowiskiem, jakim jest organizm drugiego ogniwa systemu, czyli żywiciel(…)”

(W. Michałow, Biologia pasożytniczych Euglenoidina, PWN 1978, str. 27.)

Czemu grupa artystyczna Gruba Najgorsza (jako pasożyt) wybrała sobie za żywiciela Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu?

„(…) nietypowa dla grupy pasożytów lokalizacja jest raczej wyrazem zdolności przystosowawczych jej przedstawicieli do opanowywania nietypowych może środowisk (…)”

(Zarys parazytologii ogólnej, op.cit., str. 32)

***

Przydatne definicje pasożytnictwa:

Küchenmeister w roku 1855 zdefiniował pasożyty jako „organizmy roślinne i zwierzęce, które potrzebują innego, odmiennego organizmu zwierzęcego lub roślinnego, w którym albo na którym znajdują okresowo lub trwale swoje mieszkanie i od którego również okresowo lub stale pobierają pokarm, aby móc się rozwinąć”.

„Pasożyt nie tylko znajduje w żywicielu pokarm i miejsce zamieszkanie, ale wyrządza mu szkodę, żywiąc się kosztem jego ciała i płynów ustrojowych” (Holodkovskij, 1933)

„Pasożyty to organizmy wykorzystujące inne żywe organizmy jako źródło pokarmu i środowisko życia, i przenoszące częściowo lub całkowicie na swoich żywicieli obowiązek regulacji stosunków z otaczającym środowiskiem zewnętrznym” (Dogiel, 1947)

Sponsorem akcji jest firma Jawo, www.jawo.pl