Obraz składa się z dwóch odmiennie malowanych elementów – opasanego ciemną farbą konturu Gwiazdy Dawida, której pulsujące od impastowo nałożonej szarobłękitnej farby wnętrze kontrastuje z czerwonym, równomiernie założonym barwą, tłem.

By zinterpretować obraz w jego złożoności należy pamiętać, że podwójne, przenikające się trójkąty tzw. tarczy Dawida – heksagram symbolizujący naród żydowski, judaizm, a także państwo Izrael – były używane w czasie II wojny światowej przez nazistów do piętnowania i oddzielenia Żydów od reszty ludzkości. Zmusili bowiem potomków Izraela do noszenia na ramieniu żółtej Gwiazdy Dawida, zmieniając symbol dumy w narzędzie ludobójczej polityki i w symbol hańby.

Na obrazie Modzelewskiego mamy zarówno aspekt estetycznego poróżnienia, jak i – dzięki znakomitemu malarstwu – zachętę do duchowej kontemplacji. Wydaje się więc, że pojemność semantyczna obrazu warszawskiego malarza unosi zarówno czas pogardy, jak i aspiracje, dumę oraz ideały narodu żydowskiego. Na planie metamalarskim Gwiazda Dawida wydaje się dialogiem z abstrakcyjnymi obrazami Marka Rothko, ich wyciszoną kontemplacją spraw ostatecznych. Gwiazda Dawida w malarstwie Modzelewskiego pojawiała się już w czasie studiów i jej niejasne odczytania – o ambicjach upolitycznienia obrazu – wywoływały wówczas kontrowersje (…).

Anna Markowska

Zakup w ramach Narodowego Programu Kultury Znaki Czasu (2007)