Płótno jest pejzażem z centralnie umieszczonym drzewem o powikłanych nagich gałęziach na pierwszym planie i tytułowym czerwonym murem – który wydaje się raczej fasadą więzienia z okratowanymi oknami – na planie drugim. Arabeska szaro-błękitnych konarów i dekoracyjnie ukazanej szarej trawy kontrastuje z płaską czerwienią plamy muru, urozmaiconą jedynie dwoma prostokątnymi okienkami. Nieprzenikniona ciemność przestrzeni za oknami gra z antropomorficznym wrażeniem, że okna są jakby oczami fragmentarycznie wykadrowanej postaci. W prostym odczytaniu ikonograficznym jest to po prostu dramatyczne przedstawienie bezludnej i niegościnnej, obwarowanej przestrzeni. Jednak erudycja artysty i jego częste powoływanie się na sztukę Młodej Polski pozwala zobaczyć w obrazie nie tylko dialog z ulubionym malarzem Maciejewskiego – Wojciechem Wojtkiewiczem – ale także malarski traktat o niemożności widzenia, gdy nieustannie pojawiające się przesłony (tworzone tak przez naturę, jak i kulturę) uniemożliwiają dotarcie do modernistycznego ideału, gdy widzieć znaczyło zrozumieć. Dodatkowo, znany zapał kolekcjonerski artysty przypomina o jego zamiłowaniu do kobierców i wyrafinowanej ornamentyki Wschodu.

Maciejewski, widziany najczęściej w kontekście kontynuacji młodopolskiego modernizmu, łączonego z nieortodoksyjnie traktowanym hiperrealizmem, został niedawno odczytany przez Pawła Leszkowicza w kontekście sztuki gejowskiej. W takiej ramie Leszkowicz docenia oryginalność artysty, czyli przezwyciężenie abstrakcji i przez to uniknięcie pułapki kultu czystego malarstwa – w jaką zdaniem krytyka wpadali homoseksualni artyści polskiej nowoczesności. Docenia ponadto przeciwstawienie się szarości życia radosnymi „swingująco-jazzującymi” obrazami. W ten sposób wszakże krytyk dowartościowuje jedynie figuratywną twórczość malarską artysty, jego liczne akty męskie malowane na łonie przyrody i doświadczające tam chwil relaksu. Na tym tle późny Czerwony mur nabiera cech dramatycznego wyznania.

Anna Markowska

Zakup w ramach dotacji Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego, z inicjatywy Stowarzyszenia Przyjaciół Sztuk Pięknych Znaki Czasu w Toruniu (2007)