Vitalii Shupliak, SAMO/W/CIĘCIE, 2016
obiekt + dokumentacja performance

TERYTORIA
Lato 2016 roku, środek lipca, wczesne popołudnie. Na zalanej słońcem toruńskiej starówce, jak co roku przeciskają się tłumy turystów chcących poczuć nasz osławiony „gotyk na dotyk”. Wśród nich znajduje się Vitalii Shupliak – artysta ukraińskiego pochodzenia, absolwent Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu. Właśnie odbywa się pierwsza edycja Festiwalu Sztuk Performatywnych i Przestrzennych Terytoria organizowanego przez Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu.

Turyści i mieszkańcy Torunia przechodzą przy Ratuszu Staromiejskim. Tylko nieliczni zauważają Shupliaka, nie wyróżniającego się od nich niczym, ubranego na czarno, który wyjmuje nożyczki z kieszeni i dokonuje nacięcia w swojej koszuli. Przez czerń ostrze przedziera się do zieleni, z zieleni do jasnego błękitu. Jak sam to określa – dokonuje samo(w)cięcia. Następuje rozwarstwienie, a przez nie transformacja eleganckiej koszuli w trójkolorowy wzór w stylu moro. Fragment koszuli na ciele artysty staje się strojem wojskowym.

CIĘCIE
Od razu na myśl przychodzą bezpośrednie skojarzenia z aktualną sytuacją polityczną na Ukrainie, gdzie ludzie w wieku artysty zamieniają swoje ubrania codzienne na mundury, by walczyć o niepodległość terytorium. Także sama nazwa działania artysty może nawiązywać do samocięcia (samookaleczania) poprzez poruszanie bolesnych faktów – metaforycznych wojennych ran.

Shupliak odcina fragment koszuli, podobnie jak jaszczurki, które przez proces autotomii odrzucają swoje ogony w obliczu zagrożenia. Następnie zawiesza go na gałęzi starej lipy rosnącej przy ratuszu. Ten staje się niemalże nie do rozróżnienia wśród liści drzewa. Kamufluje się niczym emigrant – chcący żyć normalnie poza swoim krajem, wśród obcych ludzi.

Odcięty fragment stanowi wyraźną wyrwę i odbiera koszuli funkcję użyteczności. Staje się ona obiektem artystycznym, wystawienniczym, swoistym symbolem rozdzielenia – człowieka od bliskich, terytorium od państwa.

W trakcie Festiwalu artysta oficjalnie przekazał koszulę wraz z dokumentacją działania do kolekcji CSW.

Lato 2016 roku. W jednym miejscu roześmiani ludzie jedzą lody i wybierają pamiątkowe magnesy na lodówkę z podobizną Kopernika. W innym inni ludzie oddają życie za wolność. Gdzieś między tym wszystkim jest Vitalii Shupliak – wycięty, zakamuflowany.

Dawid Paweł Lewandowski

O ARTYŚCIE:
Vitalii Shupliak urodził się w 1993 r. na Ukrainie. Studiował na uniwersytetach artystycznych we Lwowe, Poznaniu i Brunszwiku. Zajmuje się głównie wideo, instalacjami i performasem. W latach 2013–2014 był członkiem grupy Carrousel.

Vitalii Shupliak

Tags: blog kolekcji, dar do kolekcji