Otwarcie wystawy: 25 października, godz. 19.00, wstęp wolny!
wystawa czynna do 30 grudnia 2012

Kurator: Piotr Lisowski

Założyłem sobie teatr: T, V, w którym może stać się wszytko… Ten teatr realizuje się w dwóch aspektach: teoretycznym i praktycznym czyli intymnym rozpoznaniu. Tymi słowami Józef Robakowski rozpoczyna swój wideoperformance Mój teatr z 1985 roku. Ta deklaracja prywatności wiąże się z historią miejsca i historią czasu, którą w sposób intymny i szkicowy ujmuje wystawa Państwo wojny.

Specyfika funkcjonowania założonej w 1978 roku przez Małgorzatę Potocką i Józefa Robakowskiego Galerii Wymiany jest tutaj elementem kluczowym. Prywatne mieszkanie na dziewiątym piętrze w jednym z wieżowców „łódzkiego Manhattanu” stało się miejscem spełniającym rolę punktu spotkań, którego główna idea zrodziła się z potrzeby dialogu, gromadzenia i dystrybuowania wiedzy na temat sztuki, a także z potrzeby bezpośredniego kontaktu dającego poczucie wspólnoty. Galeria Wymiany w latach 80. to ważny punkt niezależnej sceny artystycznej z rozbudowaną siecią ogólnopolskich i międzynarodowych kontaktów. Przestrzeń mieszkania stała się przestrzenią sztuki prywatnej – zjawiska będącego konsekwencją zanegowania oficjalnych form życia artystycznego i wynikającego ze społeczno-politycznych uwarunkowań, jakie przyniosła ostatnia dekada Polski Ludowej. W ówczesnych realiach naturalnym postulatem wielu środowisk twórczych pozostała chęć stworzenia niezależnych miejsc sztuki. Rodzący się ruch wynikał w dużej mierze z przyjęcia postawy samokolektywizacyjnej, zmuszającej do działań wspólnotowych.

Wystawa jest próbą przyjrzenia się tym zjawiskom na przykładzie Galerii Wymiany oraz zbadania ich charakteru i specyfiki. Próbuje wskazać motywacje generujące ten ruch, który w wyniku wzmożonych państwowych środków represji, kryzysu gospodarczego i politycznego przyjmował postawę samoobrony, przejawiającej się niekiedy jako działanie nihilistyczne, prywatne i milczące. Tytułowe Państwo wojny zaczerpnięte zostało od tytułu realizacji filmowej z 1982 roku. W czasie stanu wojennego w podtoruńskiej wsi Osiek nad Wisłą grupa artystów nakręciła improwizowany film pełen absurdu, ironii, dramatu i niepokoju, w którym zdarzenia pozbawione logicznej interpretacji wykreowała panująca w tym czasie rzeczywistość „państwa wojny”.

Wystawa świadomie rezygnuje z listy nazwisk artystów, akcentując kolektywny proces formułowania się tej postawy. Koncentruje się na przedsięwzięciach grupowych, marginalnych, pozainstytucjonalnych oraz prywatnych, wpisanych w ramy dwóch wystaw: Konstrukcja w procesie (1981) i Lochy Manhattanu. Sztuka innych mediów (1989). Niemniej trzy postacie pozostają kluczowe dla ekspozycyjnej narracji: Andrzej Partum, który swoją postawą antycypuje moment przemieszczenia się ze sfery publicznej do prywatnej, Józef Robakowski spiritus movens Galerii Wymiany i wielu wydarzeń, o których tu mowa, oraz Jacek Kryszkowski, którego postawa pozostaje synonimem sztuki tego czasu.