„Brzmienie ciszy”, jedna z najsłynniejszych, monumentalnych i poruszających instalacji słynnego chilijskiego artysty Alfredo Jaara, będzie głównym punktem jego pierwszej wystawy indywidualnej w Polsce, w Centrum Sztuki Współczesnej w Toruniu.

Alfredo Jaar zdobył międzynarodowy rozgłos dzięki swoim zaangażowanym politycznie pracom, w których skupia się na takich wydarzeniach jak wojna, korupcja na najwyższych szczeblach władzy i niesprawiedliwość społeczna, wywołana brakiem ekonomicznej równowagi pomiędzy krajami rozwijającymi się i zindustrializowanymi. W swojej sztuce koncentruje się na problemach, o  których wolelibyśmy nie pamiętać – jego instalacje, fotografie, filmy i projekty społeczne odwołują się do wrażliwości widzów, uodpornionej poprzez massmedia na obrazy ludzkiego nieszczęścia: ludobójstwa, globalnych klęsk i epidemii.

Tak mówi o swojej pracy sam artysta: Moja wyobraźnia zaczyna pracować, gdy zaczynam dociekać, opierać  się na wydarzeniu z prawdziwego życia, głównie tragedii, którą analizuję; zaczynam snuć pewne refleksje… to właśnie temu zdarzeniu z prawdziwego życia staram się odpowiedzieć”

Dla „Brzmienia ciszy” tym “wydarzeniem z prawdziwego życia” i bezpośrednią inspiracją była autentyczna historia Kevina Cartera, fotografa z Afryki Południowej i członka słynnego bractwa “Bang-Bang”, który zdobył nagrodę Pulitzera za jedno z najbardziej szokujących i kontrowersyjnych zdjęć  w historii fotografii prasowej, obrazujących głód w Afryce.

Krótko po otrzymaniu tej najbardziej prestiżowej nagrody fotograf popełnił samobójstwo.

Jego historia stała się punktem wyjścia dla Alfredo Jaara, który stworzył, jak sam to nazywa, “teatr zbudowany dla jednego obrazu”. W specjalnie wzniesionej na potrzeby instalacji spektakularnej scenografii widzimy  8-minutowy film, którego struktura narracyjna podnosi kwestie siły i polityki obrazu. Równocześnie jednak film wywołuje intensywne doznanie wizualne, zmuszając widza do głębszej refleksji na temat reakcji człowieka na cierpienie innych, odpowiedzialności naocznych świadków wydarzeń i własności obrazów, które służą jako świadectwo w mediach.

„Brzmienie ciszy” to poruszająca elegia, potężne świadectwo w prowadzonej przez Afredo Jaara długotrwałej analizie politycznych niesprawiedliowości i ograniczeń, jakie wiążą się z obrazowymi przedstawieniami ludzkiego nieszczęścia.

Alfredo Jaar urodził się w Santiago w Chile w 1956. W czasach militarnej dyktatury Pinocheta w Chile studiował architekturę i film, po czym w 1982 roku wyemigrował do Nowego Jorku, gdzie nadal pracuje i mieszka.  Alfredo Jaar uczestniczył w największych wystawach sztuki, takich jak biennale w Wenecji (1986, 2007, 2009), Sao Paulo (1985, 1987, 2010) a także w Documenta (1987, 2002) w Kassel. Reprezentował Chile na 55. Biennale Weneckim w 2013. Uzyskał stypendium Guggenheima w 1985 i MacArthura w 2000. Jaar niedawno ukończył dwie ważne publiczne realizacje: Geometrię Sumienia – pomnik umieszczony w pobliżu otwartego właśnie Muzeum Pamięci i Praw Człowieka w Santiago de Chile; oraz Park Lamentów, park pamięci w obrębie parku w pobliżu Indianapolis Museum of Art. Zrealizował ponad 60 interwencji w miejscach publicznych, był przedstawiany w ponad 50 monograficznych publikacjach.  Jego twórczość prezentowana jest szeroko na całym świecie.

Strona Alfredo Jaara