Prócz właściwej twórczości Marka Szarego konwencji przedstawienia nawiązującej do bogatej tradycji malarskiego realizmu drugiej połowy XX wieku daje się zauważyć szczególnie oszczędna i wyważona kompozycja dzieła. Konstrukcję przedstawienia stanowi forma, którą tworzą kształty sofy oraz drzwi wyznaczające dwa zasadnicze rytmy i niejako wyważające ciężar kompozycji. Przedstawione wyposażenie ograniczone jest do kilku niezbędnych elementów, co nadaje im szczególnego, symbolicznego znaczenia. Ewangeliczne wydarzenie ukazane zostało w obrazie Marka Szarego we współczesnych okolicznościach, w skromnym, funkcjonalnym pomieszczeniu, gdzie właściwa ikonografii chrześcijańskiej afektacja zastąpiona została całkowitą ciszą. Rolę wydarzeń nadprzyrodzonych pełnią drobne i zdawałoby się dające się racjonalnie wyjaśnić zawirowania grawitacyjne, jak ledwo zauważalne lewitowanie czarnej sofy i przechylenie szklanego naczynia na pierwszym planie.

Poza oczywistymi związkami z niewyczerpaną tradycją malarstwa religijnego dostrzec można także inne inspiracje, jak dziełami Vermeera, które przywodzi na myśl postać czytającej kobiety. Jednak szczególnie istotny wydaje się tu dialog z polską tradycją malarstwa realistycznego, którą w wydaniu symbolicznym i religijnym reprezentował Jacek Malczewski, a począwszy od lat 70. XX wieku kontynuuje, podobnie jak Marek Szary w dialogu z problematyką współczesnego świata, Łukasz Korolkiewicz. Nowoczesny charakter przedstawionego wnętrza i oszczędność kompozycji zestawiona z realistyczną konwencją przywodzi także na myśl malarskie portrety w kalifornijskich willach klasyka sztuki brytyjskiej i amerykańskiej, Davida Hockneya, pochodzące z przełomu lat 60. i 70. XX wieku.

Filip Pręgowski

Zakup w ramach Narodowego Programu Kultury Znaki Czasu (2007)