Czarno-biała fotografia Izabelli Retkowskiej przedstawia bogato udrapowaną, pełną zagięć i fałd tkaninę, gęsto wypełniającą kadr przedstawienia. Rzadkość splotu bawełnianego materiału, nadającego mu półprzeźroczysty charakter, oraz specyfika jego ukształtowania wywołuje skojarzenia z tym, co z definicji pozostaje amorficzne i sytuuje się na pograniczu materialności: mgłą, oparem czy dymem. Wrażenie to wzmaga właściwa ujęciu dynamika, sugerująca rozprzestrzenianie się, powolną ekspansję poza pole obrazowe. Motywem istotnym, choć wymykającym się pierwszemu spojrzeniu, rozpoznanym nie od razu, lecz z pewnym opóźnieniem, jest zarys ludzkiej twarzy – maski spowitej woalem tkaniny i zepchniętej na peryferie kompozycji.

Izabella Retkowska, fotografując sytuację zaaranżowaną, nie dokumentuje rzeczywistości, lecz ją kreuje i czyni to w poszukiwaniu określonych znaczeń. Ogniskują się one wokół problemów obecności i towarzyszącej jej (co zresztą dopowiada tytuł serii) pewnej dwuznaczności. Podważając schematy widzenia, a także manipulując powszechnym zaufaniem do fotograficznego obrazu i jego rzekomego obiektywizmu, artystka bada wątłą granicę między obecnością i jej brakiem, między tym, co oczywiste, a tym, co zaledwie możliwe, tym, co wiarygodne, a tym, co tylko pozorne.

Filip Pręgowski

Zakup w ramach Narodowego Programu Kultury Znaki Czasu (2007)