Sztuczna choinka, masowo wytwarzany produkt fabryczny, stoi na gazecie. Na dole wokół stojaka rozległy stos igliwia, a samo drzewko ma przerzedzone gałęzie z małą ilością igieł. Żartobliwy charakter pracy (wszak opadanie igieł jest utrapieniem naturalnych drzewek bożonarodzeniowych) sprowadza się pozornie do czegoś niemożliwego. Jednak tytuł (Na zawsze po Bożym Narodzeniu) odnosi zmanipulowany obiekt nie do jednorazowego żartu, ale do diagnozy: permanentnie poświątecznej sytuacji, w jakiej się znaleźliśmy. Nie dość, że estetycznie wątpliwa, to wymaga szybkich decyzji o posprzątaniu i zmianie dekoracji. Czy już więcej świąt nie będzie? Dzieło raczej stawia pytania, a rozpoznanie artysty nosi znamiona kresu i wyczerpania. Do jakiej sytuacji je odniósł, można próbować odpowiedzieć, analizując rolę obiektu w narodowej obrzędowości i religijnych rytuałach, rozważając specyfikę czasu historycznego w jakim powstał czy kontekst twórczości artysty. Można też – dystansując się od tych podstawowych tropów – spojrzeć na obiekt jak na kpinę ze sztuki ekologicznej i bio artu (…).

Anna Markowska

Zakup CSW ze środków Miejskich (2009)