Kiedy: 28.03–27.04.2025
Otwarcie wystawy: 28.03 (piątek), godz. 18.00 / wstęp wolny
Koordynacja: Patrycja Wójcik
Produkcja wystawy: Wojciech Rumiński
Identyfikacja graficzna: Katarzyna Ostrowska
Wystawa indywidualna laureatki Nagrody Dyrektora CSW Wystaw się w CSW 2024

Oznaczenie EX (z ang. extinct) pojawia się blisko 40 razy w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin* i dotyczy gatunków (właśc. taksonów), które uznane są za całkowicie wymarłe w naszym kraju. Dla Igi Mroziak publikacja ta stała się impulsem do refleksji nad przemijaniem, cyklicznością i trwałością.
Obieg materii i związany z tym przepływ energii stanowią jedne z podstawowych cech funkcjonowania ekosystemu(ów). Z perspektywy kultury zachodniej dostatecznie radzimy sobie jedynie z pierwszą częścią tej prawidłowości (z prochu powstając i w proch się obracając); ta druga natomiast staje się problematyczna, gdy w miejsce słowa energia, wstawimy hasła takie, jak dusza czy tożsamość. Wszystko, co buduje moje i Twoje ja. Nadajemy tej prostej zasadzie wymiar metafizyczny, lecz wyłącznie, gdy spotyka się ona z człowieczeństwem. Wówczas nawet materia staje się relikwią. Alternatywna refleksja rzadko jednak dotyczy innych istot żywych, budując w ten sposób nie horyzontalną, a hierarchiczną pozycję wobec śmierci.

„(…) przeszła mi przez głowę myśl, że rośliny te nie wyginęły całkowicie. Nie istnieją w takiej formie, w jakiej są przedstawione na ilustracji czy zdjęciu, ale przecież nic w naturze nie znika. Stały się częścią czegoś innego – wszystko się staje, także ludzie.
Chciałam połączyć te elementy obiegu i pamięci, budując (i dokumentując) coś, co uważa się za nieistniejące, coś, co bezpowrotnie wymarło – z odrzuconej, niechcianej materii. Materii, na którą składają się przede wszystkim resztki mojej (i moich bliskich) skóry i włosów.”**

Projekt jest rodzajem czułego gestu nadawania dodatkowego znaczenia banalnej czynności, jaką jest odkurzanie i porządkowanie rzeczywistości. Kurz to naskórek, włosy, piasek wnoszony do domu na butach, pyłki roślin i drobne organizmy. To także coś niechcianego, czego regularnie się pozbywamy. Z drugiej strony kurz to także pamięć o tym, co było, co istniało, pozostałość, ślady. Część istoty, która była tu niedawno i której już nie ma, a która jeszcze przez jakiś czas ukrywa się w postaci kurzu i pyłu. Wyrzucamy go regularnie, a on regularnie wraca – razem stanowimy część cyklu znikania i pojawiania się na nowo. Poprzez przekształcanie codziennych odpadków w dzieła sztuki, projekt buduje narrację o tym, że w świecie, w którym żyjemy, nic nie znika zupełnie – zmienia jedynie swoją formę – a każda z tych form, choćby najbardziej niepozorna i niechciana, ma potencjał opowiadania historii.

* Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe, Kraków, 2014, Instytut Ochrony Przyrody PAN.
** Iga Mroziak

Iga Mroziak – artystka wizualna, fotografka.
Twórczość Igi Mroziak ma wymiar emocjonalny i psychologiczny, obejmuje przede wszystkim fotografię, ale także rysunek, poezję, film, rzeźbę oraz instalacje. Jej prace opierają się na obserwacji otoczenia. Są zapisem zdarzeń, przeżyć i refleksji, przez co nabierają charakteru pamiętnika. W ramach swojej praktyki twórczej artystka bada obszary przenikania się pamięci i materii. Jej uwagę przyciągają specyficzne właściwości różnych, często niedostrzeganych czy niechcianych materiałów, takich jak kurz. Z ich pomocą zastanawia się nad przemijaniem, cyklicznością i trwałością.
Ukończyła filologię romańską na Uniwersytecie Warszawskim oraz lingwistykę na Université Bordeaux Montaigne we Francji. Obecnie studiuje fotografię na Uniwersytecie Artystycznym im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Absolwentka Akademii Nikon–NOOR (2022) i programu mentorskiego Sputnik Photos (2022–2023).
Zwyciężczyni nagrody dyrektora Centrum Sztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniu w konkursie Wystaw się w CSW 2024; laureatka międzynarodowego konkursu fotograficznego The Human Element 2024 organizowanego przez magazyn TIME oraz American Society of Media Photographers; finalistka konkursu Photon’s Different Worlds 2023 z wystawą w Centrum Fotografii Współczesnej Photon Gallery w Lublanie.
Autorka książki artystycznej I did not plan to stop there but dostępnej w sprzedaży w Berlinie i Paryżu.
Autorka projektu fotograficznego All broken in half opublikowanego pod tym samym tytułem przez szkockie wydawnictwo Another Place Press.
Współzałożycielka kolektywu Hydroza – grupy współczesnych artystek wizualnych, których prace koncentrują się na badaniu relacji między płcią, naturą i sprawiedliwością środowiskową.
Swoje prace wystawiała w Polsce, Holandii, Słowenii, Serbii i we Włoszech.

Tags: wystaw się w csw, wystawa