Cykl krótkich filmów Ćwiczenia z Bruegla (nazywanych przez twórcę „wideo-artami”) i film pełnometrażowy Młyn i Krzyż to realizacje „ożywiające” słynny obraz Pietera Bruegla Droga krzyżowa z 1564 roku, przechowywany w Kunsthistorisches Museum w Wiedniu. Podstawą projektu Majewskiego jest esej Michaela Gibsona Bruegel – Młyn i krzyż, drobiazgowo analizujący wszelkie detale obrazu niderlandzkiego mistrza oraz interpretujący jego pesymistyczną i krytyczną wizję XVI-wiecznego społeczeństwa oraz hiszpańskiej niewoli. Pomyślany jako hołd dla Bruegla i pomoc w kontemplacji arcydzieła, projekt Majewskiego jest śmiałym przedsięwzięciem, wymagającym zarówno zaawansowanych technik komputerowych, jak i tradycyjnych technik malarskich. Realizacja przebiegła w Studio Filmowym Odeon, którego ekipa, obznajomiona była z najnowszymi technologiami: zarówno z efektami 3D, technologią CGI (czyli obrazu generowanego komputerowo), w tym z technikami umożliwiającymi nakładanie na taśmę filmową nieruchomych – malowanych i sfotografowanych pejzaży – (tzw. compositing). Jak tłumaczył reżyser, już samo zbudowanie tła wymagało kręcenia różnych fragmentów pejzażu odpowiadających określonej perspektywie w danym punkcie obrazu, a następnie łączenia tych krajobrazów tak, by spajanie nie było widoczne dla widza. Poszczególne ujęcia miały nierzadko po kilkadziesiąt warstw (w pojedynczym ujęciu jest najmniej 40 warstw, a maksymalnie – 147), dlatego dziennikarze nazwali film cyfrowym gobelinem. Ogromna pracochłonność umożliwiła reżyserowi odtworzenie i fabularyzowanie scen skondensowanych w obrazie. Majewski zdecydował się ponadto na wykreowanie granego przez Rutgera Hauera Bruegla na centralną postać wielowątkowej narracji. Obserwujemy go przy pracy, oglądamy jak rysuje i maluje, wybiera lokalizacje czy dyskutuje; tym samym żyjemy w obrazie i uczestniczmy w jego tworzeniu. A sens dzieła – ukrzyżowanie Chrystusa – jest na filmie Majewskiego niemal tak samo niewidoczne, jak na obrazie Bruegla.

Anna Markowska

Kadry z filmów Ćwiczenia z Bruegla: Rysunek, Praczki, Obraz